دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

آثار غیر قرآنی میرزا احمد نیریزی موجود در کتابخانهٔ مجلس
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
این نوشته، بخش دوم از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.       آثار غیر قرآنی میرزا احمد نیریزی موجود در کتابخانهٔ مجلس  نیریزپژوه فرزانه، دکتر محمد...

مسمّط در مدح و ستایش مولا امیرالمؤمنین على(ع)-(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
حلقه بر در جانم، زد ندیم روحانى                کاى ادیب دانشمند، وى حکیم ربانى   چشم جان و دل بگشا، کز فروغ یزدانى            خنده مى‏زند گلبن، طعنه بادِ بُستانى از بدایع حکمت بر صنایع مانى منعم حقیقى را لا تَعُد بود نعمت                     ریزه خوار خوان او، آفرینش از قسمت غنچه چون مسیحا بین، درتکلّم از حکمت              وز شکوفه گلبن را، بین به پرده عصمت مریمى بود حُبْلى ، در حجاب نورانى چشم نرگس فتّان ، بى دلیل، فتّان نیست                زلف سنبل مفتول ، بى‏سبب پریشان...

قصیده در جدال مسعودالدوله و منصور السلطنه(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 این قصیده را در جدال مسعودالدوله و منصور السلطنه،حاکم نیریز،که در محله آباد زرتشت رخ داده سروده است آن شیرجهانگیر که در ساحت قدرش                                        بى‏ پایه‏تر از مور بود رتبه تیمور بهرام شکارى که شکار افکن رزمش                                        بهرام فلک را فکند در دهن گور رویین تن رهام نبردى که رباید          ...

نامه‌ی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ ‌الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...

قصیده در مدح و ستایش ولى عصر (عج) و مسأله غیبت آن حضرت (ع)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
تو اى امام به حق، آفتاب ایمانى                              جهان جان و به جان جهان جهانبانى گرفته نور جمال تو شرق و غرب جهان                       به چشم شب پره چون آفتاب پنهانى که گفت شخص تو پنهان بود ز پرده غیب                        که بى‏حجاب نمایان چه مهر تابانى تو آشکارترى زآفتاب و...

مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نی‌ریز، نزهت‌الملوک،‌ دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نی‌ریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نی‌ریز)...

نامه‌ی دوم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از سادات نوشته روحی فداک یا ذاالمعالی(1) و معدن‌الادب سیّدنا و ابن سیّدالعرب ای خلاصه‌ی دودمان رسالت و نُقاوه‌ی(2) خاندان سیادت ای نخبه‌ی اعزّه و اشراف وای زبده‌ی آل(3) عبد مناف(4) یا عقد منتظم‌النبوه بیت مختلف-الملائک(5) یابن الفواطم(6) و العواتک(7)، الترائک(8) و الارائک(9)! شب گذشته که به ملاقات آن مخدومْ مسرور و به صحبت شریفْ محظوظ بود و خلاف ادب دانستم که با شما در مقام جسارت برایم اوّلا اینکه مقصود از تحصیل علوم...

مسمط بهاریه در مدح و ستایش مولای متقیان علی (ع)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 باز زنو زد بهار، خیمه به طرف دمن                                 باز زنو یافت زیب، سبزه صحن چمن ز لاله و ضیمران، ز لادن و نسترن                                      آید و آرد نسیم، شمیم مشک ختن و یا که بگسسته حور ز گیسوان تارها باز پراکند مشک، بنفشه اطراف جو                                  باز برافروخت چهر، شقایق مشکبو باز زنو بى‏نقاب، گل به چمن کرد رو                              باز نسیم صبا، مى‏ وزد از چار سو نهفته اندر به ناف، نافه تاتارها باز زنوروز جم، زمانه فیروز شد                                باز زمین، سبز بخت، ز فرّ نوروز...

نامه‌ی هشتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
سواد رقمی است که مرحوم شمس‌المعالی نوشته چون از روزی که قادر بی‌چون و حاکم حُکمِ: کن‌فیکون (۱)، دیباچهٔ کتاب دارایی جهان را به نام نامی شهریار تاجدار موشّح (۲) ساخته و افسر فرمانروایی کیهان را به تارک (۳) مبارک پادشاه صاحب قِران مطرّز (۴) داشته دانشوران جهان را شهدِ نشاط در کام و صهبایِ (۵) مراد در جام است ما نیز به جهت تکثیر دعاگویان و توفیر (۶) شکرگزاران این دولت قوی مکنت و سلامتی ذاتِ اقدس و وجودِ مقدس، همت بر ترفیهِ...

شرح احوال و زندگانی سراب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » سراب نیریزی »
     دانسته ‏هاى ما درباره سراب نیریزى بسیار اندک و مبتنى است بر گزارش مختصرى که داور در تذکره مرآت الفصاحه به دست داده است.      نام او سید محمد، فرزند سید عفیفا شیخ ‏الاسلام نیریز و برادر سید نعیم سحاب نیریزى بود. او «سراب» تخلّص مى ‏کرد و فقط سه بیت از اشعار او در دست است.   پسرى ،گل رخى و سیم اندام                                  ...